رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اعلام کرد: میزان فرسایش و نابودی خاک در استان اردبیل به عنوان اصلی‌ترین منبع تولید کشاورزی، ۱۴ تن در هر هکتار گزارش شده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل، نوبخت اژدری روز چهارشنبه در همایش روز جهانی خاک در دانشگاه محقق اردبیلی حد مجاز فرسایش خاک در دنیا بر اساس تنوع کاربری‌ها را حدود ۲.۴ تن در هکتار ذکر کرد و گفت: میزان فرسایش خاک در ایران و استان اردبیل خیلی بالاتر از این رقم است.
وی میزان فرسایش خاک در استان اردبیل را از یک تن در هر هکتار در منطقه نمین و ۶ تن در هر هکتار در دشت اردبیل تا ۱۴ تن در هکتار در برخی مناطق شمال و جنوب استان اعلام کرد و افزود: میزان فرسایش خاک در کشور و استان ما به طور متوسط ۶ برابر بیشتر از حد مجاز است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل، وجود خاک فرسایش پذیر، وقوع بارندگی‌های شدید و دخالت عوامل انسانی از طریق تغییر کاربری اراضی، تخریب پوشش گیاهی، چرای بیش از حد و لگدکوب شدن مراتع توسط دام‌ها، رها شدن آب آبیاری در انتهای اراضی زراعی، احداث جاده و شخم در جهت شیب و آبیاری نامناسب را از جمله عوامل عمده از بین رفتن و فرسایش خاک و در نتیجه کاهش حاصلخیزی و عملکرد کشاورزی در استان اردبیل ذکر کرد.
وی بر جلوگیری از تشکیل رسوب در پشت سدها، اجرای برنامه‌های احیاء و حفظ پوشش گیاهی طبیعی، جلوگیری از تمرکز رواناب و کنترل چرای بی رویه دام و جلوگیری از آبیاری بی رویه و زهدار کردن اراضی پایین دست را از جمله راهکارهای عملی در مورد مهار و توسعه فرسایش و حفاظت از خاک در استان اردبیل ذکر کرد.
اژدری همچنین استفاده بیش از حد از کود شیمیایی را موجب آسیب‌رسانی به خاک دانست و بیان کرد: اگر از کودهای شیمیایی کمتر از میزان لازم نیز استفاده شود، سبب تخلیه خاک می‌شود و در بیشتر مناطق کشور، خاک کشاورزی دچار چنین مشکلی است چرا که در اثر استفاده مکرر از خاک کشاورزی، این خاک از عناصر غذایی تهی شده و همین امر منجر به کاهش تولید می‌شود.
وی با تاکید بر حفظ تعادل عناصر غذایی خاک با استفاده از روش‌های طبیعی و کودهای شیمیایی اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی استان در راستای کنترل فرسایش خاک، ترویج خاکورزی حفاظتی و اجرای عملیات شخم زنی در جهت عمود بر شیب دوره های آموزشی زیادی برای بهره برداران برگزار کرده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل همچنین جلوگیری از زهدار شدن اراضی و مجهز کردن اراضی کشاورزی استان به سامانههای نوین آبیاری و نیز احداث زهکش زیرزمینی در اراضی زهدار مغان را از جمله اقدامات انجام شده برای حفاظت از خاک در این استان ذکر کرد.
وی مجموع اراضی زهدار منطقه مغان را ۲۸ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: طرح احداث زهکش در ۱۷ هزار هکتار از این اراضی تا ۳۰ سال پیش اجرا شده و از ۱۱ هزار هکتار باقیمانده، در طول ۳۰ سال اخیر نیز عملیات اجرایی طرح احداث زهکش در چهار هزار و ۹۰۰ هکتار از اراضی نیز به اتمام رسیده است.
اژدری افزود: مطالعات اجرای طرح زهکشی در ۶ هزار و ۱۰۰ هکتار از اراضی زهدار باقی مانده در منطقه مغان انجام شده و عملیات اجرایی در سه هزار و ۱۰۰ هکتار آن آغاز شده و پس از تکمیل این طرح، عملیات اجرای زهکش در سه هزار هکتار باقی مانده پس از تامین اعتبارات لازم شروع خواهد شد.
وی در ادامه روز جهانی خاک( ۱۵ آذر ۱۴۰۳ برابر با ۵ دسامبر ۲۰۲۴) را فرصت گرانبهایی برای ترویج بهره‌برداری اصولی از خاک زراعی به عنوان سرمایه ملی ذکر کرد و ادامه داد: برای ترویج و تشریح اهمیت خاک در زندگی مردم، همایش روز جهانی خاک با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل و دانشگاه محقق اردبیلی و انجمن‌های علمی برگزار شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل همچنین با اشاره به انتخاب شعار «مراقبت از خاک؛ سنجش، پایش، مدیریت» برای برنامه گرامیداشت روز جهانی خاک در استان گفت: امنیت غذایی ما در گرو حفظ خاک به عنوان سرمایه ملی است و باید به ترویج و آموزش اهمیت این مساله در روستاها بپردازیم.
وی خاک را به عنوان مایه حیات و بستر تولید غذا عنوان کرد و افزود: سیاست وزارت جهاد کشاورزی در تولید غذا بر افزایش بهره‌وری منابع آب و خاک متمرکز شده است.
گفتنی است، در این همایش که توسط انجمن علوم و مهندسی خاک دانشگاه محقق اردبیلی و سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل برگزار شد، مقالاتی در خصوص مهندسی خاک و اهمیت خاک در کشاورزی و زندگی امروز جوامع انسانی ارائه شد.