با تکمیل اجرای پروزه های های طرح خودکفائی کودهای کشاورزی، ایران از سال 1405 به بعد، صادرکننده کودهای فسفاته و پتاسه خواهد شد
شرکت خدمات حمايتي کشاورزي يکي از مهم‌ترين شرکت‌هاي زيرمجموعه وزارت جهاد کشاورزي مي‌باشد که به‌عنوان اولين و بزرگترين زنجيره تأمين و توزيع نهاده های کشاورزي در ايران، وظيفه بسيار مهم تهيه، تأمين و توزيع انواع نهاده‌هاي کشاورزي شامل کودهاي يارانه‌اي، سم و بذر را در سطح کشور برعهده دارد. اين شرکت تاکنون اين وظيفه حساس خود را به بهترين نحو ممکن در سطح کشور انجام داده و علي‌رغم وجود تمامي مشکلات در چند سال اخير و همچنين اثرات جنگ اوکراين بر بازار جهاني نهاده‌هاي کشاورزي، تاکنون توانسته است تمامي کودهاي مورد نياز بخش کشاورزي کشور را به موقع تأمين نموده و در اختيار کشاورزان در اقصي نقاط کشور قرار دهد.
در همين راستا مهندس حميد رسولي، عضو هيئت مديره و مديرعامل شرکت خدمات حمايتي کشاورزي، در مصاحبه‌ای، به بيان آخرين دستاوردها و عملکرد شرکت خدمات حمايتي کشاورزي در سال 1402 در زمینه طرح خودکفائی کودهای کشاورزی و حمایت از صادرات انواع کودهای کشاورزی پرداخت.
به گزارش روابط عمومی شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، مهندس رسولي که از سال 1399 با حکم وزیر جهاد کشاورزی وقت، مجری طرح خودکفائی کودهای کشاورزی می‌باشد، در توضيح اقدامات اجرائی در این طرح گفت: همانطور که استحضار داريد در سال‌هاي نه چندان دور تقريباً تمامي کود فسفاته و پتاسه خود را به‌طور کامل وارد مي‌کرديم و الان خوشبختانه بخش قابل توجهي از اين کودها را در قالب انواع طرح‌هاي خودکفايي طي سال‌هاي اخير راه‌اندازي نموده‌ايم. در سه سال قبل حدود 30 پروژه خودکفايي کودهاي فسفره و پتاسه کشور را توسط بخش خصوصي و با هدايت و حمايت خود آغاز نموده‌ايم و حدود 20 طرح که پروژه‌هاي کوچکتري بودند و در مقياس کوچکتر اجرا شده بودند، تاکنون به توليد و بهره‌برداري رسيده‌اند. در راستاي اجراي طرح‌هاي خودکفايي کود در سال گذشته بيش از 250 هزار تن کود فسفاته در داخل کشور توليد شده است که اين توليد ناشي از همين مجموعه‌هايي بوده که در واقع طي اين دو سه سال اخير و با مديريت وزارت جهاد کشاورزي و شرکت خدمات حمايتي کشاورزي به‌عنوان مجري خودکفايي کودهاي کشور راه افتاده است.
مهندس رسولي در رابطه با ميزان کودهاي توليدي در ابتداي انقلاب اسلامي گفت: ما در ابتداي انقلاب دو کارخانه توليد کود داشتيم، يکي پتروشيمي شيراز که فقط کود اوره توليد مي‌کرد و ديگري پتروشيمي رازي بندر امام خميني بود که آن هم فقط اوره توليد مي‌کرد و تمامي واحدهاي توليدکننده کود کشور بعد از انقلاب اسلامي راه‌اندازي شده‌اند، مانند شرکت پتروشيمي پرديس عسلويه (به‌عنوان بزرگترين واحد پتروشيمي کشور)، شرکت پتروشيمي کرمانشاه، شرکت پتروشيمي خراسان، شرکت پتروشيمي مسجد سليمان، شرکت پتروشيمي لردگان و تعداد بسياري که هنوز به توليد نرسيده‌اند مانند: شرکت پتروشيمي گلستان و شرکت پتروشيمي زنجان. ما در ابتداي انقلاب در زمينه توليد کودهاي فسفاته و پتاسه نيز اصلاً توليدي نداشتيم و هيچ کارخانه‌اي هم وجود نداشته است و عمده اين ظرفیت ها در دهه 80 و 90 راه‌اندازي و تقويت شده است و اوج آن در 30 پروژه‌اي است که در سه سال اخير کليد خورده و تاکنون حدود 20 طرح آن راه‌اندازي شده است.
ما همچنين تعدادي پروژه خيلي بزرگ در سطح کشور داريم که يکي از بزرگترين‌هاي آن، کارخانه توليد کود فسفات با ظرفيت 500 هزار تن در استان خراسان رضوي مي‌باشد و همچنين کارخانه توليد کود پتاسه در خور و بيابانک بوده که در آستانه افتتاح خط تولید کود فسفات است و همچنین پروژه توليد کود پتاس در پتروشیمی اروميه که در سال قبل راه‌اندازي شد يا پروژه کود پتاس که در خراسان رضوي قريب به چهار ماه قبل افتتاح گرديد. خوشبختانه طرح‌هاي خودکفايي توليد کودهای کشاورزی در داخل کشور يکي پس از ديگري دارند به توليد مي‌رسند و يکي از بزرگترين آنها در خراسان رضوی مي‌باشد که انواع کودهاي فسفاته را مي‌تواند توليد کند و به زودي براي افتتاح اين پروژه به آنجا سفر خواهيم کرد. ميزان توليد کود فسفات در اين پروژه به قدري زياد مي‌باشد که مديران آن از هم اکنون دغدغه صادرات را دارند که ما نيز به آنها اطمينان داديم که نياز داخلي کشور را از آنها خريداري کرده و در راستاي حمايت از توليدکننده داخلي، به مازاد توليد آنها اجازه صادرات خواهيم داد.
مديرعامل شرکت خدمات حمايتي کشاورزي در ادامه صحبت‌هاي خود در مورد بحث صادرات انواع کودهاي شيميايي به خارج از کشور نيز گفت: خوشبختانه کشور ما در حوزه توليد کودهاي ازته در زمره بزرگترين صادرکننده‌هاي اين نوع کود در دنيا قرار دارد و در حال حاضر توليد کودهاي ازته ما در کشور چيزي در حدود 8 ميليون تن در سال مي‌باشد و اين در حالي است که برنامه ابلاغي ما 2 ميليون و يکصد تا 2 ميليون و چهارصد هزار تن مي‌باشد. اين امر يعني اين که بخش قابل توجهي از کودهاي ازته توليدي که يک کالاي استراتژيک محسوب شده و پرمصرف‌ترين کود در دنيا محسوب مي‌گردد، در سبد صادرات قرار دارد. اين در حالي است که کشور ما تا سال 1385 حتي بخشي از کود اوره خود را وارد مي‌کرد و آخرين سالي که ما واردات کود اوره را در کشور انجام داديم، سال 1385 بود که بيش از يک ميليون تن کود اوره وارد کشور شده است.
مهندس رسولي در ادامه افزود: خوشبختانه و با تلاش صنعتگران کشورمان در اين سال‌ها، واحدهاي توليدي جديدي به جمع توليدکنندگان اين نوع کود کشور اضافه شدند و در حال حاضر ما به‌عنوان يکي از صادرکنندگان عمده انواع کودهاي ازته در سطح جهان مطرح مي‌باشيم. همچنين در زمينه کودهاي فسفاته و پتاسه، تا ساليان اخير ما صد درصد نياز خود را به صورت واردات تأمين مي‌کرديم ولي در دهه 90 و با تلاش‌هاي ارزنده‌اي که در زمينه راه‌اندازي خطوط توليد داخل کودهاي فسفاته و پتاسه انجام شد، در حال حاضر بخش قابل توجهي از اين کودها را در داخل کشور توليد مي‌نماييم و در همين راستا يکي از نهضت‌هاي جديدي که راه افتاده است اين است که معادن جديدي را در سطح کشور شناسايي کشف و استخراج مي‌کنند. به‌عنوان مثال معادن چرام در استان کهگيلويه و بويراحمد از جمله معادني است که جديداً به توليد رسيده و يا معادن جديدي که در زمينه توليد کودهاي پتاسه در خور و بيابانک قرار داشته و فعال مي‌باشند.
همچنين در حال حاضر دو واحد 200 هزار تني تولید کودهای فسفاته در جنوب کشور و در استان هرمزگان در حال ساخت مي‌باشند و همچنين در منطقه بوشهر و عسلويه واحد 100 هزار تني تولید کودهای ازته دارد ساخته مي‌شود. در منطقه بندر امام خميني در خوزستان و در منطقه ويژه اقتصادي خرمشهر نيز دو واحد بزرگ توليد کودهاي فسفات در حال ساخت مي‌باشد. همچنين در خراسان شمالي و ساير نقاط کشور نيز شاهد اين امر مي‌باشيم و اين يعني نهضتي راه افتاده است که در زمينه توليد کودهاي ازته، فسفاته و پتاسه در سطح کشور به خودکفايي برسيم و تا پايان سال 1405 طبق برنامه، تمامي اين واحدها بايد به توليد برسند و آن موقع، کشور علاوه بر تامین نیازداخلی به صادرکننده کودهاي فسفاته و پتاسه نیز تبديل مي‌شود. ما همچنين براي تأمين مواد اين کارخانجات نيز از طريق معادن داخلي مانند خور و بيابانک و معدن پتاس استان سمنان و يا معادن فسفات چرام و ساير معادني که در منطقه يزد و کرمان وجود دارند و يکي پس از ديگري به بهره‌برداري مي‌رسند، برنامه‌ريزي کرده‌ايم.
شايان ذکر است در سال 1399 با ابلاغيه وزير محترم وقت جهاد کشاورزي، بنده به‌عنوان مجري طرح خودکفايي کود کشور منصوب شدم و با دستيابي به بهره‌برداري از 30 پروژه فوق الذکر به خودکفايي کامل در توليد کودهاي شيميايي خواهيم رسيد و به صادرکننده کودهاي شيميايي تبديل خواهيم شد.